|
Ontwikkelingen in Friese landbouw vragen om schaalvergroting
Agrarische bedrijven worden groter, maar het gezinsbedrijf blijft bestaan. Dat is één van de uitkomsten van de toekomstverkenningen die het LEI heeft uitgevoerd voor de landbouw in Friesland tot 2020. Het college van Gedeputeerde Staten heeft de verkenning voor kennisgeving aangenomen. Gedeputeerde Konst noemt de verkenning waardevol voor toekomstig landbouwbeleid.
Liberalisatie van het landbouw- en handelsbeleid noodzaakt de landbouw tot verdere kostprijsverlaging, concluderen de onderzoekers van het LEI. Dit zal leiden tot een verdere schaalvergroting. Afgelopen 10 jaar nam op de Friese melkveehouderijbedrijven het aantal koeien toe van gemiddeld 60 naar 90. De verwachting is dat dit komend decennium door zal groeien naar 120 tot150 melkkoeien gemiddeld per bedrijf. Met de inzet van melkrobots en automatische voersystemen blijven een- en tweemans gezinsbedrijven overheersen.
Landbouwareaal onveranderd
Het LEI verwacht ook een verdere toename van het aantal melkveehouderijbedrijven met een paar honderd stuks vee, maar in absolute zin blijft dat aantal beperkt. In hectares nam de gemiddelde bedrijfsgrootte met een kwart toe. Het totale landbouwareaal wijzigde afgelopen 10 jaar nauwelijks. De schaalvergroting is mogelijk door sluiting van bedrijven: het aantal bedrijven nam met 2% per jaar af. De komende jaren zet zich dat met 3 a 4% per jaar versneld door.
Schaalvergroting ook in biologische landbouw
In tegenstelling tot de gangbare landbouw nam in de biologische landbouw het aantal bedrijven met circa een derde toe. De oppervlakte cultuurgrond in gebruik bij de biologische landbouw steeg echter nog meer, met circa 50%. Dit betekent dat de gemiddelde bedrijfsgrootte afgelopen 10 jaar steeg. In absolute zin blijft het aandeel van de biologische landbouw klein: dat is nu ruim 2% en het LEI verwacht tot 2020 een doorgroei naar 3 a 4%.
Agrarisch natuurbeheer
Uit de verkenning blijkt verder dat veel agrarische bedrijven in Fryslân aan een vorm van agrarisch natuurbeheer mee doen. In 2008 waren dat 1600 bedrijven, dat is ruim een kwart van de 6000 bestaande bedrijven. Het LEI constateert wel dat dit aantal afneemt; in 2008 was dat 25% minder dan in 2005. De provincie onderzoekt op dit moment of hiermee ook het areaal waar aan agrarisch natuurbeheer wordt gedaan afneemt en wat de redenen van de krimp zijn. Uit de LEI rapportage blijkt dat agrarisch natuurbeheer gemiddeld weinig aan het bedrijfsinkomen bijdraagt. Friesland biedt veel mogelijkheden voor agrarisch natuurbeheer, maar in hoeverre landbouw daarop in speelt hangt onder andere af van de vergoedingen die men daarvoor ontvangt.
Het rapport Landbouwverkenning provincie Fryslân tot 2020 is te vinden op de website van de provincie Friesland.
bron: Provincie Friesland, 10/11/09
|